Vật tư trồng lan và lưu ý chăm sóc lan tại nhà 2022

Hoa lan từ lâu đã trở thành “món ăn tinh thần” cho mọi nhà và chăm sóc lan trở thành bộ môn nghệ thuật được nhiều người yêu thích. Khi hoa lan được nhà nhà ưa chuộng thì cách trồng, cách chăm sóc lan cũng được quan tâm hơn. Đặc biệt là trong quá trình chăm sóc lan sẽ giúp đầu óc chúng ta thư thái, dễ chịu và tận hưởng những giây phút bình yên bên góc vườn nhỏ.

Vậy chúng ta cần chuẩn bị gì để trồng được lan, cũng như cần những kiến thức nào để nuôi dưỡng, chăm sóc những chậu phong lan được phát triển tốt nhất, bài viết này sẽ cung cấp những kinh nghiệm xoay quanh vật dụng trồng lan và việc chăm sóc lan, hãy cùng chúng tôi trở thành những người trồng lan chuyên nghiệp nhất nhé!

Trồng lan có đơn giản như lời đồn?

Để trả lời câu hỏi này, đầu tiên chúng ta hãy tìm hiểu những điều cần biết về phong lan nha.

Bạn trồng lan vì sở thích hay là vì công việc kinh doanh?

• Nếu bạn là người yêu thích lan và muốn nuôi dưỡng lan như những cây cảnh trang trí ngôi nhà của bạn, thì nên chọn những loại như Dendrobium, Vũ Nữ hay Hồ Điệp,.. bởi vì những loài lan này dễ chăm sóc và ra hoa.
• Nếu bạn có định hướng trồng lan để kinh doanh, thì nên chọn những loài như MoNaKa, Dendrobium, Phalaenopsis, Oncidium, Cattleya, Vanda,… bởi vì những chủng loại này hoa đẹp, khỏe và bền cây, cho ra hoa liên tục cũng như nhiều màu sắc để khách hàng lựa chọn.

Sau khi chọn được loại phong lan phù hợp với nhu cầu, bạn nên quan tâm đến điều kiện nuôi trồng cụ thể là: nhiệt độ, cường độ ánh sáng, độ pH. Hơn nữa trong quá trình nuôi cấy cần khử trùng và bổ sung đầy đủ chất dinh dưỡng cần thiết để hỗ trợ việc phát triển của lan.

• Theo những gì tôi tích lũy được, khi trồng lan nhiệt độ thích hợp trong khoảng từ 22-27 độ C, độ pH từ 5-5,7 và ánh sáng vừa phải.
• Cùng với việc khử trùng mô bằng starner 20WP, cấy bằng Clorox sẽ giúp cây sinh trưởng và phát triển tốt nhất.

Ngoài việc có thể mua cây giống từ cửa hàng về trồng, bạn cũng có thể tách mầm, chiết mầm từ những cây lan trưởng thành để có một cây lan mới. Dùng dao sắc cắt gọn rồi khử trùng bằng cồn và chữa lành vết cắt cho cây bằng vôi.

Khu vực trồng lan thì nên chuẩn bị gì? Khi bạn trồng hoa lan để kinh doanh thì nên làm khung giàn sắt chắc chắn để chống gió, bão và giàn che ánh nắng bằng lưới tối màu cho hoa lan. Còn đối với người trồng lan để trang trí nhà, thì nên treo lan ở nơi thoáng mát, không quá nắng, cũng nên dùng lưới tối màu để phủ giàn cho lan. Đặc biệt, hạn chế ánh nắng của mặt trời chiếu trực tiếp vào cây, nhất là buổi chiều. 

Một điều nên biết khác chính là khi bố trí cây vào giá treo nên phân chia lan theo đặc điểm như: chậu có cùng kích thước, cùng chủng loại, cùng thời gian trồng,… để tiện chăm sóc và theo dõi. 

Vật dụng cần thiết khi trồng phong lan?

Nếu bạn có ý định trồng lan hãy cùng tham khảo một vài vật dụng trồng lan cần thiết để thuận tiện chọn lựa nhé.

1. Chậu trồng lan

Để tiện chăm sóc và trang trí thì phần lớn phong lan được trồng trong chậu. Trên thị trường hiện nay có 5 loại chậu được sử dụng phổ biến: chậu đất nung, chậu bằng gỗ, chậu vỏ dừa, chậu nhựa và chậu men.

• Chậu đất nung: hút nước và giữ ẩm tốt, giá thành rẻ, độ bền cao (5-10 năm)
• Chậu bằng gỗ: hạn chế việc hấp thụ nhiệt vào mùa nóng, khá bền (4-5 năm) và có giá thành cao
• Chậu vỏ dừa: nhẹ và giá rẻ, phù hợp cho lan nếu xử lí tốt và đục lỗ cho vỏ, độ bền khá thấp (2-3 năm sẽ bị mục)
• Chậu nhựa: rất nhẹ và rẻ, dễ dàng sử dụng, chịu lực khá kém nên tránh để rơi.
• Chậu men: mẫu mã và màu sắc đa dạng nhưng khả năng thoát nước, thoát khí không được tốt bằng chậu đất nung.

Chậu trồng lan được thiết kế khá đa dạng về hình dáng như hình vuông, hình tròn hoặc nhiều cạnh. Khi chọn được chậu thích hợp với từng loại lan sẽ giúp lan phát triển tốt. Chậu lan phải tỷ lệ thuận với kích cỡ của cây, gốc nhỏ chọn chậu nhỏ, gốc lớn chọn chậu lớn.

Điều quan trọng nhất là chậu phải đáp ứng được những yêu cầu là: có lỗ dưới đáy để thoát nước, thoáng khí tốt, kiểu dáng đẹp. Theo kinh nghiệm thì chậu cao tốt cho rễ lan phát triển.

Kích thước chậu lan rất đa dạng, các bạn có thể cân nhắc để lựa chọn ra kích thước phù hợp cho mình.

• Size 1: 12 x 10cm ( Đường kính miệng x chiều cao )
• Size 2: 14 x 12cm ( Đường kính miệng x chiều cao )
• Size 3: 16 x 14cm ( Đường kính miệng x chiều cao )
• Size 4: 18 x 16cm ( Đường kính miệng x chiều cao )
• Size 5: 21 x 18cm ( Đường kính miệng x chiều cao )

Lưu ý: Khi chậu lan mới mua về ta ngâm trong nước nhiều lần rồi mới mang ra dùng, để tránh chậu hút hết khí ẩm của giá làm ảnh hưởng đến quá trình sinh trưởng và phát triển của cây.

2. Móc treo chậu lan

Móc treo chậu lan nên cùng kích thước với nhau trong cùng vườn lan để vừa tiện chăm sóc lại vừa tạo nét thẩm mỹ hơn cho không gian.

Bạn dễ dàng tìm mua móc treo chậu trên thị trường

3. Giá thể trồng lan

Một giá thể tốt phải bao gồm các yếu tố:

• giữ ẩm
• thoát nước nhanh chóng
• mang đến sự lưu thông tốt
• chậm phân hủy

Giá thể để trồng hoa lan có thể dùng xơ dừa, vỏ thông, than gỗ, rêu Sphagnum hay vỏ đậu phộng. Tùy theo nhu cầu và ý thích của bạn để chọn lựa giá thể phù hợp nhất. Tuy vậy nên lưu ý những điều sau để xử lí trước khi sử dụng.

• Than gỗ: chặt khúc, kích thước 1x2x3cm, đem ngâm, rửa sạch rồi phơi khô.
• Vỏ thông: có ba loại: mịn, trung bình và thô. Vỏ cây mịn hơn giữ được nhiều độ ẩm hơn và khô chậm hơn. Vỏ cây thô hơn cho không khí nhiều hơn và khô nhanh hơn. Nó rất dễ dàng để mua và rẻ. Tuy nhiên, ban đầu nó không thấm nước và phân hủy khá nhanh so với những loại khác.

• Xơ dừa: xé tơi, ngâm khoảng 1 tuần cho bớt tamin và mặn rồi phơi khô. Mụn dừa cần rửa sạch phơi khô. Vỏ dừa chặt khúc 1×2 x3cm xử lý nước vôi 5%.
• Vỏ đậu phộng: Dùng vòi nước phun nhiều lần để loại bỏ một số tạp chất, chất dầu, giảm nhiệt, sau đó cho vỏ đậu phộng vào chậu trồng lan, kích cỡ tùy loại và độ tuổi. Ngoài ra vỏ đậu phộng có độ ẩm vừa phải, hút nước ít, lan ít bị nấm hơn nên được sử dụng để lót đáy chậu. Tuy nhiên, nếu bạn thích làm vườn theo phong cách hữu cơ, nó có thể không phù hợp với bạn vì xốp đậu phộng sẽ không bị phân hủy.
• Rêu Sphagnum: Còn được gọi là rêu than bùn, rất dễ để lấy và giữ không khí và nước tốt. Tuy nhiên, bạn phải chú ý vì nó có thể giữ lại quá nhiều nước nếu gói quá chặt hoặc khi nó bắt đầu phân hủy.
• Đất mục: tốt nhất là đất được lấy ngay từ những nơi có lan mọc, có thể pha trộn bằng cách ử lá khô cho mục rữa. Đất mùn giàu chất dinh dưỡng, thoát khí tốt nhưng nhược điểm của nó là giữ nước kém dễ phát sinh sâu bệnh.
• Bùn ao: bùn ao phải ở dạng mục, độ pH vừa phải, giàu chất dinh dưỡng, rất có lợi cho cây trước khi ra hoa. Tuy nhiên, sau một thời gian sử dụng bạn cần thay vật liệu khác vì nó sẽ bị vón cục ảnh hưởng đến quá trình hấp thụ của rễ cây.

4. Bình tưới nước cho lan

Tưới nước là tất yếu cho lan vậy nên bình tưới rất cần thiết cho việc tưới nước và bón phân cho cây, bình tưới có nhiều hình dáng, kích thước, mẫu mã và màu sắc khác nhau. Tuy nhiên, nên chọn những loại bình tưới có miệng nhỏ để có thể điều tiết lượng nước tưới cho phù hợp.

5. Lưới bọc chậu lan tránh rơi rớt giá thể

Công dụng: Lưới bọc lót cho lan dùng để lót (bao) cho các loại chậu giúp các giá thể trong chậu không bị rơi rớt ra ngoài, tiện lợi và giá rẻ. Túi lưới khi bao chậu trồng hoa lan thông thoáng gió, không làm ảnh hưởng đến bộ rễ cây khi rễ chui vô hoặc bò ra ngoài .

Ngoài ra còn dùng gói các loại trái cây, nông sản, thực phẩm…giúp bảo quản và nâng cao giá trị sản phẩm.

6. Túi lưới bỏ phân tan chậm

Công dụng: Dùng để bỏ phân tan chậm

Cách làm:

• Trộn phân tan chậm và vỏ trấu, vỏ đậu hoặc xơ dưa (Đối với phân tan chậm dạng viên nén).
• Buộc chặt 1 đầu túi lưới
• Sử dụng ống nước Φ27 luồn vào trong túi lưới, đổ hỗn hợp phân vào và buộc chăt đầu còn lại

Cần lưu ý gì trong quá trình chăm sóc hoa lan?

Những lưu ý trong quá trình chăm sóc hoa lan:

“Sau khi trồng xong nên tưới nước luôn (tưới phun sương) và duy trì 2 lần/ngày. Sau trồng được 3 ngày tiến hành tưới vitamin B1, pha 1cc/lít để kích thích ra rễ. Sau 7 ngày thì tưới phân NPK 30 – 10 – 10, với liều lượng 5 – 10g pha vào bình 8 lít để phun. Khi cây nảy chồi mới, ra rễ nhiều ta tăng lượng phân bón”

Về ánh sáng:

Vì lan là loài cây không thể tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời gay gắt. Nên do vậy treo lan dưới bóng cây hoặc làm giàn lưới che bớt ánh sáng. Và cũng không nên để lan chỗ quá âm u và thiếu ánh sáng. Ánh sáng phù hợp trong khoảng 65 – 70% là tốt nhất. 

Về phân bón:

Cây trồng nào cũng cần cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng và lan cũng vậy, tuy nhiên, nồng độ nên được điều chỉnh phù hợp với lan vì lan không chịu được dinh dưỡng với nồng độ quá cao, vì vậy bón phân cho lan phải thực hiện thường xuyên và lưu lượng vừa đủ, tốt nhất là bằng cách phun qua lá.

Phân bón cho hoa lan phải chứa đầy đủ các chất dinh dưỡng đa, trung và vi lượng với tỉ lệ và nên phun cho cây phù hợp theo từng giai đoạn phát triển của lan. Sau đây là 1 vài gợi ý cho bạn về các loại phân bón phù hợp cho từng giai đoạn sống:

• Hoa lan trong thời kỳ thân và lá lan sinh trưởng mạnh: cần đạm cao, lân và kali thấp.
• Trước khi ra hoa cần lân và kali cao, đạm thấp.
• Trong khi lan đang ra hoa cần kali cao, lân và đạm thấp hơn.

Về tưới nước: 

Tuy lan rất cần nước cho quá trình sinh trưởng và phát triển, nếu thiếu nước cây sẽ bị khô héo lá rụng nhưng không chết. Nhưng nếu cây thừa nước, dễ bị thối đọt nhất là với những giống lan có lá đứng mọc sát nhau. Quá nhiều nước rễ cây sẽ có rong rêu và nấm bệnh phát triển mạnh. Do vậy các bạn phải chú ý chăm sóc lan cho đúng để cây lan khỏe mạnh nhất.

Lưu ý nho nhỏ khi bạn tưới nước cho lan, cần chú ý:

• Nước tưới cho hoa lan không quá mặn, phèn và clor dưới ngưỡng cho phép, pH = 5,6. Chỉ tưới nước đủ ẩm, nên tưới vào sáng sớm hoặc chiều mát, tránh tưới vào buổi trưa khi trời đang nắng nóng.
• Sau những trận mưa bất thường, đặc biệt là mưa đầu mùa cần tưới nước lại ngay để rửa bớt các chất cặn đọng lại trên thân, lá.

Về phòng trừ sâu bệnh: 

Nếu như không được chăm sóc tốt, không quan sát những mầm móng bệnh kịp thời, cây lan của bạn có thể xuống sức và yếu đi. Do đó, bạn nên tham khảo và lựa chọn các loại thuốc, chất dinh dưỡng để phun kịp thời cho cây, đồng thời phải theo liều lượng và tình trạng đúng với hướng dẫn sử dụng trên bao bì. Cùng tìm hiểu các loại bệnh mà lan hay gặp và thuốc nên được sử dụng trong từng trường hợp:

• Nếu lan bị các loại sâu bệnh hại thân lá có thể dùng các thuốc chứa hoạt chất  Trichlorfon, Fenitrothion như Ofatox 400EC, hoạt chất Cartap như Patox 95SP hay  Captan, Captafon hoặc Actara 25WG…
• Lan bị rệp trắng, rệp sáp, rầy mềm thì ta dùng Supracid 40ED/ND, Bitox 40EC,Suprathion 40EC hay Ofatox 400EC.
• Nếu lan bị nấm, vi khuẩn hay virus gây cháy lá từng đám, vết cháy lan tròn dần, bệnh thối rễ… ta nên dùng Starner 20, WP Zinep hay Benomyl.

Đây là bài viết tổng hợp những kinh nghiệm và kiến thức về việc trồng và chăm sóc hoa lan, cũng như giới thiếu các vật dụng trồng lan hi vọng sẽ giúp ích cho bạn, mong bạn chăm sóc được chậu hoa khỏe mạnh và nở rộ. Hẹn gặp các bạn trong bài viết tiếp theo về lĩnh vực chăm sóc và thưởng thức phong lan nhé!

• Địa chỉ cửa hàng hoa lan Phong Lựu: 194 Nguyễn Đình Tựu, Hòa Khê, Thanh Khê, Đà Nẵng 
• Website cửa hàng: Hoa lan Phong Lựu

Xem thêm: Hoa Lan Đà Nẵng | Hoa Lan Hồ Điệp Đà Nẵng